معرفی کتاب ژاپن چگونه ژاپن شد؟- امیر باقر مدنی

مؤلف با روش مطالعه تاریخی و تطبیقی به بررسی پیش‌زمینه‌های فرهنگی توسعه ژاپن می­پردازد تا علت پیشرفت ژاپن را در قرن نوزدهم را بیابد و آن را با ویژگی‌های ایران مقایسه کند. در ژاپن برخلاف تصور امپراتور شانزده‌ساله وقت در 1850 تا 1870 تأثیری در توسعه آن نداشت بلکه شاخص‌های غیراقتصادی مثل وجود نژادهایی از سامورایی­ها، روشنفکران، پذیرش فرهنگ غربی، تجددخواهی و اصلاحت سیاسی منجر به محیا شدن شرایط پیشرفت ژاپن شد. لذا بررسی زیرساخت‌ها ویژگی‌های فرهنگی ژاپن که پیشرفت آن را به وجود آورد هدف اصلی کتاب است. نویسنده به‌وسیله آشنایی نزدیک با دو کشور ژاپن و ایران پس از بررسی علل پیشرفت ژاپن ایران را نیز دعوت به پیروی از آن فرهنگ می‌کند. پذیرش فرهنگ غرب، کنار گذاشتن سنت‌های دینی و ملی نامناسب و خلاف توسعه، سر فرود آوردن موقتی در مقابل قدرت‌های غربی برای پیشرفت و اخذ فنّاوری، پذیرش کاپیتولاسیون و مذاکره باقدرت های غربی بجای دشمنی‌های متعصبانه از مهم‌ترین ویژگی‌های ژاپن در ایجاد زمینه‌های پیشرفت است.

مزیت تجاری؛ ‌ بازارهای شرقی

استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کشورهای شرقی معمولاً مغفول بوده و نگاه اقتصادی به سمت کشورهای غربی بیشتر بوده است. آشنایی با فرصت‌ها و مزیت‌های کشورهای شرقی برای تبادلات تجاری می‌تواند زمینه‌ساز گسترش روابط ما با این کشورها باشد. شرق با جمعیت بسیار بالاتر از غرب دارای بازار عرضه و تقاضای بزرگ‌تری است. فرهنگ مصرفی نزدیک‌تر به ایران از نظر اینکه بخشی از جمعیت کشورهای شرقی مسلمان هستند می‌تواند بسیاری از ظرفیت جدید تجاری را ایجاد کند. نیازهای یکسان به جهت اقلیم آب‌وهوایی، تاریخ و تقویم مشابه و مناسبت‌های مشابه مثل بازار نوروز در تاجیکستان، ازبکستان، مراسم اربعین در عراق و... می­تواند زمینه بسیاری از روابط تجاری و گردشگری باشد. کشورهای همسایه و شرق ایران و کشورهای آفریقایی فرهنگ نزدیک‌تری به ما دارند. اگر آلمان را در نظر بگیرید، یکی از دورترین فرهنگ‌ها به کشور ما را دارد و این عدم تناسب فرهنگی روابط تجاری را سخت‌تر می‌کند. از طرف دیگر هند، ترکیه، ویتنام و بسیاری از کشورهای شرقی فرهنگ نزدیک‌تری به ایران دارند. امارات و روسیه دو ظرفیت بزرگ برای صادرات نیروی کار هستند.