بررسی رابطه اقتصادی انسان با طبیعت در سه سطح بینش، گرایش و رفتار از نظر دین اسلام

مقدمه

بر اساس ادبیات دینی اگر انسان ارتباط مناسبی با خود، خدا ، انسان و طبیعت برقرار کند به رشد و تعالی می­رسد. در این تحقیق قصد داریم ابعاد مختلف موضوع ارتباط اقتصادی انسان با طبیعت را از دیدگاه اسلامی در سه سطح بینش گرایش و رفتار بررسی کنیم و با مشخص شدن حدود و ثغور آن تاحدودی ادبیات دینی مربوط به هر قسمت را بحث کنیم. محققان اقتصاد اسلامی چنانچه قصد دارند رابطه انسان با طبیعت را از نظر اقتصاد اسلامی توصیف، تبیین و مدیریت کنند لامحاله انتظار می­رود در تمام ابعادی که شرح آن در ادامه می­آید نظر خود را بیان کنند.

در قسمت اول مقاله حاضر به صورت کوتاه به بررسی عنوان مقاله می پردازیم تا موضوع دقیق‌تر مشخص شود و در قسمت دوم رابطه انسان با طبیعت را در سه سطح بینش، گرایش و رفتار بحث می­کنیم و در ادامه دلالت های عملی آن را در سه سطح تولید، توزیع و مصرف در اقتصاد بیان می­کنیم.

مختصری در باب علم، نظام و مکتب اجتماعی اسلامی

ارزش ها در نظام اقتصادی غرب تجلی یافته نه لزوما در نظریات اقتصادی و علمی

علم ناظر به واقع (ارزشی یا غیر ارزشی) است اما خود ارزش خنثاست، اسلامی و غیر اسلامی بدین معنا ندارد ... یعنی علم میتواند یک واقعیت یا نظام اجتماعی ارزشی را توصیف کند ،توصیف ارزش کند ، اما خودش در گزاره ها و پیش فرضها و فروض و فرضیه و... ارزشی نیست .

 انچه شهید صدر در مورد علم گفته اند توصیف نظام اقتصادی اسلام است و اسلامی بودن علم اقتصاد در اینجا محدود به موضوع آن می شود.

توصیف جامعه اسلامی، علمی با موضوع جامعه اسلامی میسازد نه علم اسلامی، 

چرا که قوام علوم مدرن به روش تجربی آن است که سکولار  (فرادینی) است.

به کمک ریاضیات به خصوص قانون احتمالات و با روش تجربی، آمار و اقتصاد سنجی جامعه اجنه را هم میتوان توصیف، تبیین، تحلیل، مدلسازی و پیش بینی کرد ولی این کار الاقتصاد الجنی به دست نمی دهد چون روش ثابت است.

اما اگر از روشی غیر تجربی استفاده شود دیگر science نیست حال اسمش را علم هم بگذارند ... نمیگویم کاذب است، نمیگویم کارکرد ندارد ولی ساینتیفیک نیست.

چون الان علوم انسانی اسلامی را در مقابل علوم مدرن قرار می دهند در حالیکه مدعی اند در این علوم از گزاره های وحیانی هم استفاده می شود ... معتقدم وحی صادق است اما ساینتیفیک کردن ان خیانت به هر دوست .

اگر ارزش های عالمان علوم مدرن و ارزش های یهودی مسیحی و... در علم وارد شده باشد اشتباه دیگران مجوزی برای ورود ارزش های اسلامی به علم نیست 

بنده از امکان وجود مکتب و نظام اجتماعی اسلامی دفاع میکنم ولی اتصاف علم به صفت اسلامی مسیحی یهودی و... را بی معنی میدونم

اقتصاد اسلامی؛ مسمای چند اسمی، اختلاف در هیچ !

به بهانه مخالفت و موافقت اخیر با اقتصاد اسلامی این یادداشت تقدیم می شود.

ادبیات تولید شده در اقتصاد اسلامی در ظاهر حاکی از این است که چندین نظریه در این باب وجود دارد اما اقتصاد اسلامی از یک حیث مسماییست در قالب چندین اسم. عدم توجه به محتوای اصطلاحات، مقسم و وجه تقسیم در بیان چیستی اقتصاد اسلامی چالش هایی ایجاد می کند که دعوا بر سر هیچ است... . حتی مخالفان نیز گاها موافقان اند... .

 تفکیک اقتصاد اسلامی به مکتب، نظام و علم از سوی شهید صدر تفکیکی هستی شناختی از اقتصاد است. مکتب و علم در قالب گزاره ها بیان می شوند و وجود زبانی دارند و نظام در قالب نهاد ها متبلور می شود. نهاد از قانون و مجری تشکیل شده و ترکیب این دو را در زبان نهاد گویند پس ورای قانون و مجری چیزی به نام نهاد وجود ندارد. نظام یا نهاد از ارزش های مکتب یا همان ایدئولوژی بر می خیزد. اما چگونه ؟

 

معرفی گرایش اقتصاد اسلامی

معرفی گرایش اقتصاد اسلامی

Islamic  economics

الاقتصاد الاسلامی

هدف از این گرایش به طور کلی آشنایی با اختلاف نظر ها و مبانی نظریه پردازی، روش شناسی و معرفت شناسی اقتصاد اسلامی است.

همچنین رشته هایی همچون دوره کارشناسی علوم اسلامی در رشته اقتصاد و کارشناسی ارشد فقه اقتصادی ، کارشناسی ارشد رشته علوم حدیث گرایش اقتصاد اسلامی نیز رشته هایی هستند که مورد تایید وزارت علوم بوده و به گرایش اقتصاد اسلامی بسیار نزدیک هستند.

1. کارشناسی علوم اسلامی در رشته اقتصاد (ویژه دانشگاه علوم اسلامی رضوی) : به طور کلی دوره کارشناسی علوم اسلامی اولین مقطع تحصیلی در نظام تلفیقی آموزشی حوزوی و دانشگاهی است که اهداف حوزه های علمیه را با حفظ کلیه روشهای حسنه آن تعقیب می­کند به طور خاص در رشته اقتصاد این تلفیق با هدف تربیت محقق اسلام شناس در زمینه تحقیقات اقتصادی تنظیم شده است که به وسیله آشنایی با اندیشه های مکاتب اقتصادی به تبیین اصالتهای خودی و اسلامی بپردازد.